HYPE için gelecekteki fiyatı ne etkileyebilir?
Özeti
Hyperliquid’in fiyatı, protokol yenilikleri ile piyasa dalgalanmaları arasında gidip geliyor.
- Protokol Güncellemeleri (Olumlu) – HIP-3, izin gerektirmeyen sürekli vadeli işlemler piyasalarını açarak işlem hacmini artırıyor.
- DEX Rekabeti (Karışık) – Türevlerde lider olsa da Jupiter ve EdgeX gibi rakipler yükseliyor.
- Büyük Yatırımcı Hareketleri (Dalgalı) – 19 milyon doları aşan agresif alımlar likiditeyi ve fiyat oynaklığını artırıyor.
Detaylı İnceleme
1. Protokol Güncellemeleri ve Tokenomik (Olumlu Etki)
Genel Bakış:
Hyperliquid’in HIP-3 güncellemesi (Ekim 2025), herkesin 500.000 HYPE stake ederek sürekli vadeli piyasalar açmasına izin veriyor ve platformdaki işlem aktivitesini artırıyor. Ayrıca, alınan ücretlerin %97’si HYPE token geri alımlarına ayrılarak arzı azaltıyor. BorrowLendingProtocol (BLP) testnetinin başlatılması (AMB Crypto) DeFi kullanım alanını genişletebilir.
Ne Anlama Geliyor:
Yeni piyasaların açılmasıyla artan işlem hacmi, geri alımları hızlandırarak token kıtlığı yaratabilir. BLP’nin benimsenmesi, stake eden kullanıcı sayısını artırarak talebi destekleyebilir. Ancak, 500.000 HYPE stake etme şartı sadece büyük oyuncuların katılımını sağlayarak merkeziyet riskini beraberinde getirebilir.
2. DEX Liderliği ve Yükselen Rakipler (Karışık Etki)
Genel Bakış:
Hyperliquid, Ekim ayında 317 milyar dolarlık işlem hacmiyle zincir üstü sürekli vadeli DEX’lerde lider konumda (CryptoNewsLand). Ancak Lighter (272 milyar $) ve EdgeX (137 milyar $) gibi rakipler hızla büyüyor.
Ne Anlama Geliyor:
Piyasa liderliği HYPE’nin değerini güçlendiriyor, fakat rakiplerin yükselişi %70 olan sürekli vadeli işlem pazar payını azaltabilir. Başarı, likidite teşviklerinin ve kullanıcı deneyiminin korunmasına bağlı. Pazar payı %60’ın altına düşerse, olumsuz piyasa algısı oluşabilir.
3. Büyük Yatırımcı Alımları ve Kaldıraç Riskleri (Dalgalı Etki)
Genel Bakış:
Ağustos 2025’te balinalar 19,38 milyon dolar USDC yatırarak HYPE satın aldı (CoinMarketCap). Ayrıca ZEC yatırımcıları Hyperliquid üzerinden 1,25 milyon dolar kar elde etti (AMB Crypto).
Ne Anlama Geliyor:
Büyük alımlar güven sinyali verirken, balinaların piyasadan çıkması likidite riskini artırıyor. Yüksek kaldıraç kullanımı (örneğin WLFI’de 3x) volatilite sırasında tasfiyeleri büyütebilir; Ekim ayında yaşanan 10 milyar dolarlık tasfiye dalgası buna örnek (Crypto.news).
Sonuç
HYPE’nin geleceği, HIP-3 ve BLP gibi yeniliklerin rekabet ve kaldıraç risklerine karşı sürdürülebilirliğine bağlı. Kısa vadede dalgalanma bekleniyor, ancak protokol güncellemeleri ve geri alımlar yapısal destek sağlıyor. HIP-3 benimsenme oranları ve balina cüzdan hareketleri yakından izlenmeli – 2027’ye kadar %23,8 oranında takım tokenlarının kilidi açılırken, staking talebi satış baskısını dengeleyebilir mi?
HYPE hakkında insanlar ne diyor?
Özeti
Hyperliquid topluluğu, teknolojisiyle ilgili heyecan ve token kilit açılışlarıyla ilgili endişeler arasında gidip geliyor. İşte gündemde olanlar:
- Teknik yatırımcılar, yükseliş kırılımı sonrası $60+ hedefliyor
- Değerinin altında olduğu iddiaları, token kilit açılışları korkusuyla çelişiyor
- Ücret odaklı token ekonomisi övgü alıyor, ancak staking yeterince kullanılmıyor
- Büyük yatırımcılar (whales) bölünmüş – biri $2M ile kısa pozisyon açarken, diğeri $19M ile alım yapıyor
- Vesting (kilit açma) takvimleri yaklaşıyor: 29 Kasım’da aylık $500M token kilidi açılacak
Detaylı İnceleme
1. @cryptonary: Yükseliş yapısı $60 hedefini doğruluyor 🚀
“HYPE, $45.80 üzerinde konsolide oldu, $49 direncini kırdı ve yıl sonuna kadar $70 hedefliyor. RSI kırılımı fiyat momentumuyla uyumlu.”
– Cryptonary (93K takipçi · 45K görüntülenme · 13 Eyl 2025 21:06 UTC)
Orijinal gönderiyi görüntüle
Anlamı: Teknik göstergeler, HYPE için çok aylı bir aralıktan çıkış olduğunu ve $52–$53 seviyelerinin kritik destek olarak çalıştığını gösteriyor. Bu, yükseliş sinyalidir.
2. @0xMojojo: “Yeterince iyimser değilsiniz” 💸
“1.8M TWAP HYPE alım baskısı var… Tron/ETH/SOL piyasa değeri/gelir oranlarına göre değeri düşük.”
– @0xMojojo (30K takipçi · 448K görüntülenme · 12 Eyl 2025 13:22 UTC)
Orijinal gönderiyi görüntüle
Anlamı: İyimserlik, Hyperliquid’in yıllık $1.2 milyar geliri ile $14 milyar piyasa değeri (12.5x Fiyat/Satış oranı) arasındaki fark üzerine kuruludur. Bu oran, Ethereum’un 3,168x oranının çok altında.
3. @MrMinNin: Yakma mekanizması ve kilit açma riskleri ⚖️
“%97 ücret yakılıyor, %55 staking APY var… ancak ekip tokenlarının %23.8’i 29 Kasım’da kilidi açılacak.”
– Mr MinNin (3.3K takipçi · 1.5K görüntülenme · 22 Eki 2025 17:55 UTC)
Orijinal gönderiyi görüntüle
Anlamı: Karışık bir tablo var – aylık 333K HYPE yakımı ile agresif bir deflasyon sağlanıyor, bu da kilit açılışlarından kaynaklanacak aylık $500M satış baskısını dengeleyebilir, tabii ki benimseme hızla artarsa.
4. Whale alarmı: $2M kısa pozisyon vs $19M alım 🐋
“0xf3e1 kodlu balina HYPE’ı $45.52’den (10x kaldıraçla) kısa pozisyona aldı. Diğer balina 0xDc50 ise $19.38M USDC yatırarak HYPE alıyor.”
– CoinGlass (23K takipçi · 5.6K görüntülenme · 17 Ağu 2025 06:36 UTC)
Orijinal gönderiyi görüntüle
Anlamı: Nötr – kurumsal yatırımcılar, HYPE’ın kısa vadeli yönü konusunda fikir ayrılığı yaşıyor; ancak uzun vadede platformun büyümesine inanıyorlar.
5. @MaelstromFund: Kasım kilit açılışları gölge düşürüyor 🗓️
“237.8M HYPE ($11.9 milyar) 29 Kasım’da vesting sürecine başlıyor. Piyasa, aylık $410M arz fazlasını (geri alımlar sonrası) henüz fiyatlamadı.”
– Maelstrom (28K takipçi · 364 görüntülenme · 22 Eyl 2025 07:30 UTC)
Orijinal gönderiyi görüntüle
Anlamı: Düşüş riski – mevcut aylık $65M geri alımlara rağmen, kilit açılışları talebi aşabilir, özellikle işlem hacmi düşerse.
Sonuç
HYPE hakkında genel görüş temkinli iyimserlik yönünde. Yatırımcılar teknik kırılımı ve gelir üstünlüğünü (zincir üzerindeki vadeli işlemler hacminin %71’i) kutluyor, ancak Kasım’daki kilit açılışları ($11.9 milyar nominal değer) geri alımla desteklenen ralliyi zorlayabilir. Uzun vadeli talebin devam ettiğini görmek için $52–$53 destek bölgesi ve günlük işlem hacimleri (şu an $353M) yakından izlenmeli. Hyperliquid’in “likiditenin AWS’si” iddiası, yaklaşan kilit açılış dalgasına karşı dayanabilecek mi?
HYPE hakkında en son haberler nedir?
Özeti
Hyperliquid, DeFi alanındaki büyüme ve piyasa dalgalanmaları arasında yol alıyor – işte son gelişmeler:
- BLP Testnet Lansmanı (10 Kasım 2025) – Hyperliquid, DeFi ekosistemini genişletmek amacıyla zincir üstü borç verme protokolünü test ediyor.
- Analist Onayı (9 Kasım 2025) – 2025’in en iyi kripto paraları arasında gösterildi, kurumsal ilgiyi artırdı.
- Hacim Liderliği (9 Kasım 2025) – Ekim ayında 1.7 trilyon dolarlık işlem hacmiyle DEX liderliğini pekiştirdi.
Detaylı İnceleme
1. BLP Testnet Lansmanı (10 Kasım 2025)
Genel Bakış:
Hyperliquid, Hypercore üzerinde BorrowLendingProtocol (BLP) testlerini sürdürüyor. Bu protokol, USDC ve PURR tokenları için zincir üstü borç alma ve sağlama imkanı sunuyor. Bu adım, sürekli vadeli işlemlerin ötesine geçerek ortak likidite havuzlarıyla entegre marjin yönetimine doğru stratejik bir kayışı temsil ediyor.
Ne Anlama Geliyor:
Bu gelişme, HYPE için olumlu çünkü DeFi kullanıcılarının bir arada çalışabilen borç verme araçlarına olan ilgisini çekebilir. Ancak, benimsenme oranı ana ağ entegrasyonunun sorunsuz gerçekleşmesine bağlı. Olumsuz tarafta ise, BLP’de yaşanabilecek gecikmeler veya hatalar büyüme ivmesini yavaşlatabilir. (AMBCrypto)
2. Analist Onayı (9 Kasım 2025)
Genel Bakış:
Analistler, HYPE’ı 2025’in en iyi yatırım seçeneklerinden biri olarak gösterdi. Bunun nedeni, 6.4 milyar dolarlık büyük yatırımcı pozisyonları ve önemli EMA seviyelerinin üzerinde konsolidasyon yapması. Ayrıca, 21Shares’in ETF başvurusu kurumsal ilgiyi artırdı.
Ne Anlama Geliyor:
Bu durum HYPE’ın güvenilirliğini artırıyor ancak büyük yatırımcıların pozisyonlarını kapatması volatilite riskini beraberinde getiriyor. ETF gelişmeleri ise fon girişlerini tetikleyebilir, ancak düzenleyici engeller hala mevcut. (CoinMarketCap)
3. Hacim Liderliği (9 Kasım 2025)
Genel Bakış:
Hyperliquid, Ekim ayında 317 milyar dolarlık DEX sürekli vadeli işlem hacmiyle lider oldu. Bu rakam, Aster’in 820.8 milyar dolarlık ve Lighter’ın 272.5 milyar dolarlık hacimleriyle karşılaştırıldığında önemli bir başarı.
Ne Anlama Geliyor:
Bu liderlik, likidite gücünü gösteriyor ancak türev ürünlere olan bağımlılık, HYPE’ı genel piyasa dalgalanmalarına karşı hassas kılıyor. Sürekli yüksek hacim, son 60 günde yaşanan %24’lük düşüş sonrası fiyatların istikrar kazanmasına yardımcı olabilir. (CryptoNewsLand)
Sonuç
Hyperliquid’in teknik yenilikleri, kurumsal ilgisi ve yüksek işlem hacmi, DeFi alanındaki hedeflerini net şekilde ortaya koyuyor. Ancak, token kilitlerinin açılması ve kaldıraç riskleri dikkatle izlenmeli. BLP’nin ana ağ lansmanı, yükselişi hızlandıracak mı yoksa makroekonomik zorluklar kazançları sınırlayacak mı, zaman gösterecek.
HYPE yol haritasında sırada ne var?
Özeti
Hyperliquid’in gelişimi şu önemli aşamalarla devam ediyor:
- İzinsiz Perpetuals (13 Ekim 2025) – HIP-3 yükseltmesi, HYPE stake edenlerin yeni piyasa açmasına olanak tanıyor.
- USDH Stablecoin Lansmanı (2025 4. Çeyrek) – Paxos ve Frax, topluluk odaklı bir stablecoin çıkarmak için tekliflerde bulunuyor.
- HyperEVM Entegrasyonu (2026 1. Çeyrek) – CoreWriter, HyperEVM ile HyperCore arasında köprü kurarak DeFi uygulamalarının birlikte çalışabilirliğini artırıyor.
- Validator Yönetim Genişlemesi (2026) – Protokol kararları, validator oylarıyla daha merkeziyetsiz hale getirilecek.
Detaylı İnceleme
1. İzinsiz Perpetuals (13 Ekim 2025)
Genel Bakış: HIP-3 yükseltmesi (Yahoo Finance) sayesinde, herkes 500.000 HYPE token stake ederek perpetual futures (sürekli vadeli işlem) piyasaları açabilecek. Bu, merkezi yönetim bağımlılığını azaltıp piyasa çeşitliliğini artırıyor (örneğin, yakın zamanda LINEA-USD hyperps piyasası açıldı). Güvenlik için açık pozisyon sınırları ve validator cezaları uygulanacak.
Ne anlama geliyor: HYPE talebi için olumlu; staking token arzını kilitlerken yeni piyasalar işlem ücretlerini artıracak. Ancak düşük kaliteli piyasa açılışları likiditeyi olumsuz etkileyebilir.
2. USDH Stablecoin Lansmanı (2025 4. Çeyrek)
Genel Bakış: Hyperliquid, rezerv getirilerinin %95’ini HYPE geri alımlarına yönlendiren uyumlu bir stablecoin olan USDH’yi geliştiriyor (HYPERDailyTK). Paxos ve Frax Finance, USDH yönetimi için yarışıyor; Frax, getirilerin tamamını topluluğa dağıtmayı öneriyor.
Ne anlama geliyor: HYPE’nin kullanım alanı ve deflasyonist etkisi için olumlu. USDH’nin yasal uyumluluğu (GENIUS Yasası) kurumsal benimsemeyi artırabilir.
3. HyperEVM Entegrasyonu (2026 1. Çeyrek)
Genel Bakış: CoreWriter aracı, HyperEVM tabanlı uygulamaların HyperCore ile doğal olarak etkileşime girmesini sağlıyor ve şu anda test aşamasında (RedStone blog). Bu entegrasyon, spot, perpetual ve kredi protokolleri (örneğin HyperLend) arasında likiditeyi birleştirmeyi hedefliyor.
Ne anlama geliyor: Ekosistem büyümesi için olumlu; geliştiriciler çapraz zincir DeFi uygulamaları oluşturabilir. Bu, Ethereum ve Solana gibi rakiplerden sermaye çekebilir.
4. Validator Yönetim Genişlemesi (2026)
Genel Bakış: Hyperliquid, varlıkların listeden çıkarılması veya parametre değişiklikleri gibi kararları validator oylarıyla merkeziyetsizleştirmeyi planlıyor. MKR ve LAUNCHCOIN listeden çıkarma oylamaları bu sürece örnek teşkil ediyor (CoinMarketCap).
Ne anlama geliyor: Uzun vadede merkeziyetsizlik için nötrden olumluya; ancak validatorların tartışmalı kararları kısa vadede volatilite yaratabilir.
Sonuç
Hyperliquid’in yol haritası, merkeziyetsizliği (HIP-3, validator yönetimi), stablecoin entegrasyonunu (USDH) ve ekosistem uyumluluğunu (HyperEVM) önceliklendiriyor. Bu yükseltmeler, Hyperliquid’i DeFi perpetuals alanında lider konuma getirebilir ancak USDH için yasal engeller veya validatorların merkezileşmesi gibi riskler izlenmeli. HyperEVM’in birlikte çalışabilirliği, Arbitrum veya Solana gibi rakipleri geride bırakıp geliştiricileri çekebilir mi? Bu, ilerleyen dönemde görülecek.
HYPE kod tabanındaki en son güncelleme nedir?
Özeti
Hyperliquid’in kod tabanı, aktif protokol güncellemeleri ve ekosistem genişlemesini gösteriyor.
- HIP-3 Protokol Güncellemesi (13 Ekim 2025) – İzin gerektirmeyen sürekli vadeli işlemler piyasalarını ve HyperEVM entegrasyonunu mümkün kıldı.
- BLP Borç Verme Protokolü Testi (8 Kasım 2025) – Yerel DeFi borç verme altyapısının alfa testi yapıldı.
- HYPE Vault Optimizasyonu (12 Ağustos 2025) – Token yakımları için ücret dağıtımı iyileştirildi.
Detaylı İnceleme
1. HIP-3 Protokol Güncellemesi (13 Ekim 2025)
Genel Bakış: Bu güncelleme, geliştiricilerin 500.000 HYPE token kilitleyerek izin gerektirmeden sürekli vadeli işlemler piyasaları açmasına olanak tanıyor. Ayrıca, akıllı sözleşmeler için HyperEVM entegrasyonu ve güvenlik amacıyla doğrulayıcıların cezalandırılması (slashing) mekanizması getirildi.
Bu güncelleme, merkeziyetsiz yönetişime doğru önemli bir adım. Artık piyasalar, merkezi onay olmadan oluşturulabiliyor. HyperEVM uyumluluğu, HYPE tokeninin gaz tokeni olarak kullanım alanlarını genişletirken, slashing mekanizması doğrulayıcıların kötü davranışlarını azaltıyor.
Ne anlama geliyor: Bu, HYPE için olumlu bir gelişme çünkü tokenin kullanım alanını (staking talebini) artırıyor ve Hyperliquid’in merkeziyetsiz türev piyasaları merkezi olarak konumunu güçlendiriyor. Piyasa çeşitliliğinin artması, daha fazla yatırımcı ve geliştiriciyi çekebilir. (Kaynak)
2. BLP Borç Verme Protokolü Testi (8 Kasım 2025)
Genel Bakış: Hyperliquid, Hypercore üzerinde USDC ve PURR tokenlerini destekleyen BorrowLendingProtocol (BLP) adlı borç verme protokolünü alfa aşamasında test ediyor.
BLP, Hyperliquid’in mevcut altyapısını kullanarak merkeziyetsiz borç alma ve verme işlemlerini mümkün kılıyor. Detaylar sınırlı olsa da, protokol HYPE ile bağlantılı yerel getiri fırsatları sunarak Aave gibi platformlarla rekabet edebilir.
Ne anlama geliyor: Bu gelişme, ekosistemin kullanım alanını çeşitlendirdiği için HYPE açısından nötrden olumluya doğru bir etkiye sahip. Ancak başarısı benimsenmeye bağlı. Başarılı olursa, BLP HYPE’nin DeFi borç verme alanındaki rolünü güçlendirebilir ve platform gelirlerini artırabilir. (Kaynak)
3. HYPE Vault Optimizasyonu (12 Ağustos 2025)
Genel Bakış: HYPE Vault, protokol ücretlerinin %97’sini geri alım ve token yakımına yönlendiriyor. Yıllık 1,5 milyar doların üzerinde token yakımı öngörülüyor.
Bu deflasyonist mekanizma, token arzını azaltırken token değerini platform gelirine bağlı hale getiriyor. Vault’un tasarımı, gelecekteki token kilit açılışlarından kaynaklanabilecek satış baskısını azaltmayı hedefliyor.
Ne anlama geliyor: Bu, HYPE için olumlu çünkü sürekli yakımlar kıtlık yaratıyor ve işlem hacmi arttıkça tokenin değerini destekliyor. Ancak, ücret dağıtımının şeffaflığı uzun vadeli güven için kritik önemde. (Kaynak)
Sonuç
Hyperliquid, merkeziyetsizlik (HIP-3), finansal temel yapılar (BLP) ve token ekonomisi (HYPE Vault) alanlarında yaptığı geliştirmelerle türev ve DeFi alanındaki konumunu sağlamlaştırıyor. Doğrulayıcı güncellemeleri ve borç verme testleri devam ederken, HYPE’nin hem yönetişim hem de kullanım tokeni olarak rolü nasıl evrilecek?
HYPE fiyatı neden arttı?
Özeti
Hyperliquid (HYPE), son 24 saatte %4,95 artışla 42,08 dolara yükseldi ve genel kripto piyasasının (%4,26) üzerinde performans gösterdi. Bu yükseliş, platformun genişleme haberleri ve olumlu teknik göstergelerle uyumlu olsa da, haftalık performans hâlâ yatay seyrediyor (%-0,6).
- BLP Protokol Testnet Lansmanı – Zincir üstü kredi verme modülünün test edilmesi DeFi alanında büyüme umutlarını artırıyor.
- Balina Aktivitesi – ZEC balinasının karları ve Hyperliquid üzerindeki yüksek hacimli işlemler piyasa duyarlılığını güçlendiriyor.
- Teknik Kırılma – Fiyat, karışık momentum sinyallerine rağmen önemli hareketli ortalamaların üzerinde kalıyor.
Detaylı İnceleme
1. BLP Protokol Testnet Lansmanı (Olumlu Etki)
Genel Bakış: Hyperliquid, 9 Kasım’da Hypercore testnet üzerinde BorrowLendingProtocol (BLP) testlerine başladı. Bu protokol, USDC ve PURR ile zincir üstü kredi alma ve verme işlemlerine olanak sağlıyor. Bu gelişme, Hyperliquid’in Ekim ayında rekor kıran 303 milyar dolarlık işlem hacminin ardından, merkeziyetsiz sürekli vadeli işlemler alanındaki liderliğini pekiştiriyor.
Anlamı:
- İşleyen bir kredi verme katmanı, Hyperliquid ekosistemine daha fazla sermaye çekebilir ve HYPE tokeni için kullanım alanını artırabilir.
- Bu adım, Hyperliquid’i tam kapsamlı bir DeFi platformuna yaklaştırarak merkezi kredi verenlerle rekabet etmesini sağlar.
Takip Edilmesi Gerekenler: BLP’nin ana ağ lansman tarihi ve protokolün Hyperliquid’in mevcut sürekli vadeli işlem piyasalarına entegrasyonu.
2. Balina Kaynaklı Likidite Girişleri (Karışık Etki)
Genel Bakış: Bir ZEC balinası, 10 Kasım’da Hyperliquid’e 6,27 milyon dolar USDC yatırdı ve 12,12 milyon dolarlık uzun pozisyon açtı, 1,25 milyon dolar kar elde etti. Benzer büyük işlemler volatiliteyi artırdı.
Anlamı:
- Yüksek profilli işlemler Hyperliquid’in likiditesini doğrularken, kısa vadede fiyat dalgalanmalarına yol açabilir.
- ZEC için türev açık pozisyonları %9,77 artarak platforma olan spekülatif ilgiyi yeniledi.
Takip Edilmesi Gerekenler: Balina işlemlerinin HYPE piyasalarına kayıp kaymayacağı veya kaldıraç azaltma hareketlerini tetikleyip tetiklemeyeceği.
3. Teknik Konsolidasyon (Nötr/Olumlu)
Genel Bakış: HYPE, 7 günlük basit hareketli ortalaması (SMA) olan 40,48 dolar ve 30 günlük üssel hareketli ortalaması (EMA) olan 42,21 doların üzerinde işlem görüyor. RSI14 değeri 49,3 ile nötr bölgede. MACD histogramı ise negatif seyrederek satış baskısının devam ettiğini gösteriyor.
Anlamı:
- 41,27 dolardaki pivot seviyesinin korunması temel gücü işaret ediyor, ancak 40,79 doların (30 günlük SMA) altına kapanış yükseliş trendini geçersiz kılabilir.
- Momentum devam ederse, Fibonacci direnç seviyesi olan 46,07 dolar (%23,6 seviyesi) bir sonraki hedef olarak öne çıkıyor.
Sonuç
HYPE’nin son 24 saatteki yükselişi, DeFi alanındaki genişleme ve balina kaynaklı likidite girişlerine dair iyimserliği yansıtıyor. Ancak teknik göstergeler aşırı iyimserliğe karşı temkinli olunması gerektiğini gösteriyor. BLP testneti, benimsenirse Hyperliquid’in merkeziyetsiz türevlerdeki rekabet gücünü artırabilir.
Önemli Takip Noktası: HYPE, genel piyasa belirsizliği içinde 42,21 dolar (30 günlük EMA) üzerinde alım baskısını sürdürebilecek mi? BLP ana ağ güncellemeleri ve türev açık pozisyonlardaki değişimler yakından izlenmeli.